Luxe kerststol

De stol is het waar feestje voor de bakker. De bakker kan al zijn creativiteit kwijt in het fabriceren van de lekkerste kerststol van het land; want de kerststol is een echt luxe brood. Hoofdbestanddelen zijn deeg, rozijnen en amandelspijs. Maar menig bakker maakt nog wat exclusievere varianten. Fijngemalen mediterrane stukjes sinaasappel en citroen, vanille, chocoladesnippers, speciale kruidenmelanges, hazelnoten, honing of rum; het zijn zomaar ingrediënten die een kerststol echt exclusief maken.

Traditie

Van oorsprong is de stol een vruchtbaarheidssymbool. Ze worden vooral in Nederland en Duitsland gegeten dus het is niet een wereldwijde traditie. Echter dankzij de verkoop van de grote Duitse grootgrutters is de kerststol ook in de buurlanden ingeburgerd. De stol komt van oorsprong uit Duitsland. Voor oorsprong heette de stollen ‘Strietzel’ en ‘Strützel’ de rond gebakken waren. In de archieven van Dresden vinden we uit documenten uit 1438 voor het eerst de kerststol genoemd. In 1496 werden die ‘Christbrote’ als handelswaar op markten verkocht. In 1529 vinden we de befaamde ‘Koningsstol’ in de archieven. Zo lijkt het erop dat de kerststol een lange traditie terug in het gebied van het Duitse Dresden is geboren. 

Hoe is de stol in Nederland terechtgekomen?

Hoe de kerststol in zijn huidige vorm in Nederland is terechtgekomen is niet geheel duidelijk. Er gaan verschillende verhalen de ronde. Zo gaat in Zuid-Holland het verhaal dat in de Duitse staat Thüringen in 1669 een hongersnood was. Nederlandse bakkers zouden geld hebben ingezameld om tarwe naar het het gebied te sturen. Als dank ontvingen de bakers het recept van de Weihnachtstollen van de bakkers uit Thüringen. Maar er is nog een ander verhaal: de eerste vermelding van een stol komt uit december 1871 toen een Amsterdamse beker Weihnacht stollen aanprees in de Opregte Haarlemsche Courant. De jaren erna zijn advertenties van Duitse stollen in verschillende kranten te vinden. En de smaak kennende, was het slecht een kwestie van tijd dat de feeststol verder zou groeien en bloeien. 

Maak eens wentelteefjes van een kerststol 

De kerststol wordt vooral traditioneel gegeten. Dat wil zeggen in sneetjes met daarop een laagje roomboter. Liefhebbers van de kerststol hebben ook wel de neiging om het spijs eruit te halen en deze te besmeren op het deeg van de kerststol. Een leuke variant is het maken van wentelteefjes van een kerststol. Haal een snee kerststol door een mengsel van ei en melk en vervolgens door de kaneelsuiker en bak de sneetjes in de pan met een scheutje boter. Smullen gegarandeerd.